فلزیاب چگونه کار میکند و کاربرد آن ها چیست + انواع فلزیاب‌ها

چر ا که افراد معمولی اطلاعی از این موضوعات نداشته و به راحتی از آن ها کلاهبرداری می شود. هنگام خرید دستگاه گنج یاب، یک سری ویژگی ها و امکانات مد نظر کاربران قرار می گیرد. فلزیاب های مدل شعاع زن به طور نامنظم و در هکتارهای بسیار گسترده کاربرد دارد. فلزیاب با عنوان های دیگر مانند گنج یاب ، طلایاب و… نیز شناخته می شود. در واقع تمام تصورات بیان شده در بالا صحیح است .از دستگاه فلزیاب در فرودگاه ،زندان ،مکان های بازرسی مثل مرزها و نیز برای یافتن گنج و طلا و همچنین در ساختمان سازی استفاده می شود.

این فلزیاب‌ها دارای وزن سنگینی هستند، زیرا در آن‌ها به دلیل مصرف زیاد برق از باتری‌های اسیدی استفاده می‌شود و معمولاً خود دستگاه یا باتری آن‌ها به کمر شخص بسته می‌شود. چون فلزات مختلف، مثل آهن و طلا اختلاف فازهای متفاوتی به هنگام القاء الکترومغناطیس تولید می‌کنند، به این ترتیب فلزیاب می‌تواند به طور تقریبی نوع فلز مدفون‌شده را تشخیص دهد. این نوع فلزیاب از اختلاف فاز فرکانس سیم‌پیچ فرستنده و گیرنده به نوع فلز پی می‌برد. فلزاتی که در این میدان قرار می‌گیرند، به خاطر خاصیت القاء الکترومغناطیسی، از خود میدان مغناطیسی ضعیفی تولید می‌کنند. فلزیاب‌های پیشرفته‌تر حتی نوع فلز و عمقی که فلز در آن‌جا قرار دارد را توسط صفحۀ نمایش کوچک،‌ نشان می‌دهند. در زمینه باستان‌شناسی، طلایاب ها به محققان کمک می‌کنند تا اشیاء تاریخی و آثار باستانی را شناسایی کنند.

انسان نیز با کشف این رابطه از آن در زندگی هر روزه خود بهره گرفته است. هر زمان که یکی از وسایل برقی را مورد استفاده قرار می دهیم از این رابطه نزدیک میان الکتریسته و مغناطیس استفاده می کنیم. الکتریسیته مورد استفاده انسان نیز از نیروگاه های برق می آید که توسط ژنراتورها تولید می شود (ژنراتور قرقره ای بسیار بزرگ از سیم مسی است). وقتی این سیم ها با سرعتی بالا درون یک میدان مغناطیسی حول خود می چرخند الکتریسیته به طرزی معجزه آسا درون آنها تولید می شود. در نیروگاه ها با مهار کردن این نیرو برق مصرفی شهرها تولید می شود. بنابراین اگر دستگاه را حول یک جسم فلزی تکان دهید میدان مغناطیسی در حال حرکت، اتم های داخل فلز را جابجا می کند و بر نحوه حرکت الکترون ها (ذرات ریزی که حول هسته اتم ها می گردند) اثر می گذارند.

این دستگاه‌ از اصول فیزیک الکترومغناطیس برای تغییرات میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی که توسط فلزات ایجاد می‌شوند، بهره می‌برد تا فلزات را تشخیص دهد. این دستگاه‌ها یک میدان مغناطیسی تولید می‌کنند و هنگامی که این میدان با فلزات برخورد می‌کند، تغییراتی در میدان ایجاد می‌شود. این تغییرات به وسیله سنسورهای دستگاه شناسایی می‌شوند و به کاربر اطلاع می‌دهند که فلزی در نزدیکی وجود دارد. جریان حرکت از طریق سیم‌پیچ فرستنده ، میدان الکترومغناطیسی ایجاد می‌کند ، که شبیه چیزی است که در یک موتور الکتریکی رخ می‌دهد. این بدان معنی است که اگر سیم پیچ موازی با زمین باشد، میدان مغناطیسی به طور مداوم به زمین فرود می رود و سپس از آن خارج می شود.

فلزیاب های امروزی انواع مختلف در برند های متفاوتی دارند که با توجه به ویژگی ها و مزیت های آن ها قیمت های متفاوتی پیدا می کنند. سابقه ساخت فلزیاب ها به سوء قصدی باز می گردد که در جولای ۱۸۸۱ میلادی علیه جیمز گارفیلد رئیس جمهور وقت آمریکا صورت گرفت. در آن زمان یکی از گلوله های اصابت کرده به وی در بدن وی جا ماند و پزشکان نمی توانستند آن را پیدا کنند. الکساندر گراهام بل مخترع تلفن با کمک یک دستگاه الکترومغنازیسی فلزیاب که برپایه اختراع هنریش ویلهلم داو پزشک آلمانی ساخته شده بود تلاش کرد محل گلوله را پیدا کند. البته گراهام بل موفق به این کار نشد و رئیس جمهور آمریکا براثر این سوء قصد درگذشت اما دستگاه بل کار می کرد و بسیاری آن را نخستین فلزیاب تاریخ خواندند. فلزیاب ها چیست و چگونه کار میکنند؟ ما در این مقاله قصد داریم شما کاوشگران عزیز با انواع فلزیاب ها و نحو کارکرد فلزیاب ها آشنا کنیم.

مطابق با قوانین فیزیکی، دیسک‌ های فلزیاب در اطراف خود یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌کنند. زمانی که وسیله فلزی داخل این میدان مغناطیسی‌ قرار می گیرد شدت میدان مغناطیسی تغییر یافته و دستگاه بنا به سیستم طراحی‌ شده از قبل،آژیر اخطار می دهد تا فرد از حضور وسیله فلزی باخبر شود. دستگاه‌های فلزیاب تصویرسازی زمین‌سنجی یا GPR از امواج راداری استفاده می‌کنند تا تصاویر دقیقی از لایه‌ها و اشیاء زیرسطحی خاک و سنگ ایجاد کنند. این دستگاه‌ها قادر به تشخیص و تصویربرداری از مواردی نظیر لوله‌ها، ساختارهای زیرزمینی، آثار باستانی، و موارد دیگر در عمق‌های مختلف زیرسطحی هستند. کاربردهای آنها در مهندسی عمران، مقبره ‌شناسی، کشاورزی، زمین‌شناسی، و امنیت بسیار معمول است.

جاروب کردن یا در واقع همان حرکت آهسته فلزیاب در نزدیکی سطح زمین اساسی  ترین مرحله کار با این دستگاه است. نکته اساسی به هنگام جاروب کردن، حرکت آهسته و با دقت و حوصله می باشد تا فرصت آنالیز امواج برای فلزیاب فراهم شود. فلزیاب‌های حرفه‌ای قدرت تفکیک ندارند و نمی‌توانند فلزات آهنی را از غیر آهنی جدا کنند و هر فلز یا آلیاژی را که ببینند، آشکار می‌کنند. یکی از رایج‌ترین کاربردهای فلزیاب‌ها، جستجوی گنج و اشیاء قیمتی است. بسیاری از مردم به دنبال کشف گنج‌های تاریخی و باستانی هستند و فلزیاب‌ها ابزارهای مناسبی برای این کار به شمار می‌روند. یکی از موارد بسیار مهم در خرید یک دستگاه گنج یاب خوب، ضریب نفوذ بالا دستگاه است.

فلزياب از اختلاف فاز فركانس سيم‌پيچ فرستنده و گيرنده به نوع فلز پي‌مي‌برد. چون فلزات مختلف مثل آهن و طلا اختلاف فازهاي متفاوتي (  زمان القاء ) توليد مي‌كنند و به اين ترتيب فلزياب مي‌تواند بطور تقريبي نوع فلز مدفون‌شده را تشخيص دهد. 4.تکنولوژی ساخت جنس اجزای تشکیل دهنده دیسک جستو جو گر, در ساخت بعضی دیسک ها از آلیاژها و تکنولوژی هایی استفاده میشود که عمق کاوش را تا حدود 30% افزایش میدهند. فلزیاب‌های VLF ابزاری ایده‌آل برای جستجوی گنج، سکه‌های قدیمی و جواهرات هستند. به این منظور که می‌توانند فلزات آهنی را از فلزات غیر آهنی با دقت ۸۰ درصد جدا کنند. در این فناوری با ارسال پالس‌های کوتاه ولی قوی، میدان مغناطیسی شدیدی در جهت پایین و بلافاصله در جهت عکس آن تولید می‌شود.

اولین دستگاه فلزیاب را الکساندرا گرام بل برای نجات جان رئیس جمهور آمریکا ساخت . در آن زمان رئیس جمهور آمریکا جیمز گارفیلد توسط چارلز با ضرب گلوله کشته شد .الکساندرا برای نجات جان رئیس جمهور فلزیاب را ساخت تا پزشکان محل گلوله را در بدن وی شناسایی کنند ولی آن ها موفق نشدندو رئیس جمهور آمریکا کشته شد. به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، فلزیاب وسیله‌ ای است که عموما از آن جهت یافتن اشیای قدیمی استفاده می کنند. نحوه کار این دستگاه دقیقا مبتنی بر اصول و قوانین فیزیکی می باشد.در ایران نیز شرکت‌ های فراوانی اقدام به وارد و توزیع دستگاه فلزیاب می کنند. فلزیاب وسیله‌ ای است که عمدتا از آن جهت یافتن اشیای قدیمی استفاده می کنند.

دستگاه فلزیاب‌ها میدان مغناطیسی را در اطراف دیسک جستجوگر خود ایجاد می‌کنند. زمانی که جسم فلزی در محدوده میدان مغناطیسی قرار بگیرد شدت میدان مغناطیسی تغییر کرده و دستگاه فلزیاب با این تغییرات متوجه وجود فلز در اطراف دیسک خود خواهد شد و آنرا آشکار و اطلاع می‌دهد. هر چقدر شدت میدان مغناطیسی تولید شده توسط دستگاه بیشتر باشند عمق کشف فلز بیشتر خواهد بود. عمق کاوش توسط فلزیاب با توجه به اندازه، شکل و جنس فلز تغییر می‌کند کمتر یا بیشتر می‌شود. دستگاه‌های فلزیاب VLF یکی از رایج‌ترین انواع دستگاه‌های فلزیاب هستند.

دستگاه‌های فلزیاب PI به خصوص برای کشف فلزات در عمق‌های زیاد مناسب هستند. این امر می‌تواند در استفاده در محیط‌هایی با تداخلات زیاد امواج مانند شهرها یا مناطق صنعتی بسیار مفید باشد. دستگاه‌های فلزیاب PI به عنوان یکی از ابزارهای کاربردی در معدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. زیرا قادر به کشف طیف وسیعی از فلزات معدنی مانند طلا، نقره و پلاتین هستند. دستگاه‌های فلزیاب عیار‌یاب با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند تحلیل فرکانس، الگوریتم‌های پردازش سیگنال و تشخیص الگو عمل می‌کنند. هنگامی که میدان مغناطیسی دستگاه به فلزات مختلف برخورد می‌کند، جریان‌های Wir eddy در فلزات ایجاد می‌شوند که توسط دستگاه تشخیص داده می‌شوند.

یک سری از مدل های این فلزیاب ها تنها به منظور یافتن فلزات در زیر زمین کاربرد دارند و دقتی کمتر از 40 درصد دارند. از آنجا که دستگاه‌های فلزیاب از تکنولوژی‌های متنوعی برای تشخیص فلزات استفاده می‌کنند، نوع و ترکیب این قطعات در هر دستگاه ممکن است متفاوت باشد. به دلیل پیچیدگی تکنولوژی‌های مورد استفاده در دستگاه‌های فلزیاب عیار‌یاب، این دستگاه‌ها ممکن است در محیط‌های با تداخلات الکتریکی و مغناطیسی کمی حساسیت داشته باشند. به دلیل استفاده از چندین فرکانس مغناطیسی، دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه ممکن است در محیط‌های با تداخلات الکتریکی و مغناطیسی کمی تحت تاثیر قرار بگیرند. وقتی میدان الکتریکی ایجاد شده با یک جسم فلزی در محیط برخورد می‌کند، تغییرات در میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ایجاد می‌شود. این تغییرات به دستگاه بازتابیده می‌شوند و سنسور و یا آنتن فلزیاب این بازتاب را دریافت می کند.

فلزیاب‌ها در صنایع برای شناسایی فلزات ناخواسته و حفظ کیفیت محصولات استفاده می‌شوند. جرياني كه از سيم‌پيچ فرستنده عبور مي‌كند، يك ميدان الكترومغناطيسي به سمت پائين ايجاد مي‌كند. فلزاتي كه در اين ميدان قرار مي‌گيرند، بخاطر خاصيت القاء الكترومغناطيسي از خود ميدان مغناطيسي ضعيفي توليد مي‌كنند. سيم‌پيچ گيرنده اين سيگنالها را دريافت مي‌كند و پس از تقويت به جعبه كنترل مي‌دهد تا سيگنالها در آنجا تجزيه و تحليل شوند. فلزياب بطور تقريبي باتوجه به قوي يا ضعيف بودن ميدان القايي مي‌تواند تشخيص دهد كه فلز در چه عمقي از زمين قرار دارد.

منظور از خوراک خور بودن این است که اگر برای مثال شما درون دستگاه طلا را قرار دهید دستگاه به دنبال فرکانس های مشابه خوراک قرار داده شده میگردد و شما را به محل قرار گیری آنها هدایت میکند. کار با این فلزیاب ها به تجربه بیشتری نسبت به دیگر فلزیاب ها نیاز داشته و کاوشگر نیز در عملکرد دستگاه تاثیر مستقیم دارد. با استفاده از چهار سنگ یا چهار تکه چوب، زمینی را به شکل فرضی محصور کنید. اگر در بخشی از این زمین، فلزیاب اخطار داد اطلاعات دستگاه را یادداشت کرده و پس از اسکن کامل آن منطقه مشخص شده، به کندن آن جا اقدام کنید. حفر کردن یک حفره یا چاله تمیز، با ابعاد مناسب دقیقا در جایی که دستگاه فلزیاب اخطار داده است یک اصل اساسی جهت رسیدن به هدف است. شاید شما بارها شکست خورده باشید اما با اولین پیروزی، طعم تلخ همه شکست‌ های قبلی از یادتان می رود.

از دیگر دستگاه‌ های پیشرفته فلزیاب نیز می‌توان به فلزیاب‌ های مغناطیسی و حرارتی رادار زمین که آن‌ها نیز قدرت تفکیک فوق العاده بالایی دارند، اشاره کرد. استفاده از دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه به دلیل دقت بالا در تشخیص ویژگی‌های فلزات مختلف، تطبیق با شرایط محیطی مختلف و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، در بسیاری از حوزه‌ها از تفریحی تا صنعتی و علمی بسیار متداول است. دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه می‌توانند به دقت فلزات مختلف را تشخیص دهند. این شامل فلزات قیمتی مانند طلا، نقره، پلاتین، و همچنین سایر فلزات مانند آهن، مس، نیکل و غیره می‌شود. دستگاه‌های فلزیاب چندفرکانسه به طور کلی قابلیت تشخیص بالاتری در عمق‌های بیشتر نسبت به دستگاه‌های فلزیاب تک فرکانسه دارند. این به دلیل استفاده از چندین فرکانس و تغییرات متناوب در جریان‌های Wir eddy است.

این دستگاه‌ها به دلیل دقت بالا و قابلیت تفکیک فلزات، از پرکاربردترین و محبوب‌ترین فلزیاب‌ها در جهان هستند. یکی از سیستم هایی که کمتر رایج می باشد فلزیاب پالسی یا PI می باشد. بر خلاف VLF ، سیستم‌های PI ممکن است از یک کویل واحد به عنوان فرستنده و گیرنده استفاده کنند ، یا ممکن است دو یا حتی سه کویل را داشته باشند که با هم کار می‌کنند. این تکنولوژی جریان قوی ، کوتاه ( پالس‌ ) را از طریق یک کویل ارسال می‌کند. وقتی پالس به پایان برسد , میدان مغناطیسی قطبیت را معکوس می‌کند و به طور ناگهانی فرو می ریزد و منجر به افزایش ناگهانی الکتریکی می‌شود. چندفرکانسه‌ها معمولاً دارای تنظیمات مختلفی برای تطبیق با شرایط محیطی مختلف هستند.

باستان‌شناسان از فلزیاب‌های VLF برای کشف آثار باستانی استفاده می‌کنند. این نوع از دستگاه‌ ها از نوع فرکانس القایی یا جذبی با تنظیمات تفکیکی و تشخیصی و سطح و حجم ترشهولد یا تارگت ایکس می باشند دستگاههای طلایاب از این نوع هستند. شکل و جنس فلز تغییر می‌نماید و همیشه در نوسان بوده و کمتر یا بیشتر می‌شود. با این تغییرات متوجه وجود فلز در اطراف دیسک خود خواهد شد و سریعاً آنرا آشکار و در اختیار اپراتور خود قرار میدهد. فلزیاب‌های حرفه‌ای صفحه نمایشگر یا مانیتور ندارند و ظاهری بسیار ساده دارند.

این نوع فلزیاب‌ها قدرت تفکیک ندارند و فقط برای کشف فلزات بزرگ مانند لوله‌های آب و توده‌های بزرگ فلزی طراحی شده‌اند و از همین رو به آن‌ها انبوه‌یاب نیز گفته می‌شود. این نوع طلایاب ها از تکنولوژی آنالوگ برای شناسایی فلزات استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولاً ساده‌تر و ارزان‌تر از مدل‌های دیجیتال هستند، اما دقت کمتری دارند. فلزیاب‌های تفریحی برای پیدا کردن اشیاء فلزی کوچک مانند سکه و جواهرات در سطح زمین استفاده می‌شوند. عمق کاوش به قدرت میدان مغناطیسی، اندازه، شکل و جنس فلز بستگی دارد. همچنين بسياري از اين دستگاه‌ها يك گوشي متصل به سيستم سخنگو و يك صفحه نمايش كوچك هم دارند.

این دستگاه‌ها می‌توانند به کشف مکان‌های تاریخی و حفاری‌های باستانی کمک کنند. صفحه نمایش به کاربر اطلاعاتی درباره وجود فلزات، نوع فلز و عمق آن‌ها ارائه می‌دهد. این صفحه معمولاً به صورت دیجیتال طراحی شده و اطلاعات را به صورت واضح و قابل فهم نمایش می‌دهد. توجه داشته باشید که فلزیاب ها کارایی بسیاری دارند و به همین دلیل می توانید آنها را در انواع مختلف جهت کاربرد های متفاوت مشاهده نمایید. توجه داشته باشید ظاهر زیبای دستگاه های فلزیاب نشان دهنده با کیفیت بودن آن نیست.

آیا نگران قیمت هستید؟ قیمت فلزیاب VLF به نسبت ویژگی‌های بی‌نظیر و عملکرد عالی آن، بسیار مقرون به‌صرفه است. با خرید فلزیاب VLF، شما به ابزاری مجهز خواهید شد که توانایی پیدا کردن سکه‌های گمشده، جواهرات و حتی گنج‌های مدفون شده را دارد. فلزیاب‌های صنعتی از یک دیسک فرستنده در جلو و یک دیسک گیرنده در عقب دستگاه تشکیل می‌شوند. علاوه بر استفادۀ تفریحی، فلزیاب‌ها کاربردهای فراوانی از جمله در امنیت فرودگاه‌ها، زندان‌ها، موزه‌ها، کشف میدان‌های مین و بسیاری مکان‌های دیگر دارند. فلزیاب به طور تقریبی با توجه به قوی یا ضعیف بودن میدان القایی می‌تواند تشخیص دهد که فلز در چه عمقی از زمین قرار دارد. یک سیم‌پیچ فرستنده که حلقۀ بیرونی فلزیاب است و جریان برق با فرکانس ۶/۶ کیلوهرتز در آن جریان دارد و دوم سیم‌پیچ گیرنده که حلقۀ درونی فلزیاب است و سیم‌های آن نقش آنتن گیرنده را ایفا می‌کنند.

این دستگاه های فلزیاب به عنوان ابزارهای بازرسی فنی و کنترل کیفیت استفاده می‌شوند. آنها از اصول جریان‌های Wir eddy برای تشخیص تغییرات میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ناشی از وجود فلزات در اشیاء استفاده می‌کنند. در دوران قرون وسطی، ابزارهایی با تکنولوژی پیشرفته‌تر و دقت بیشتر برای کشف و تشخیص فلزات به وجود آمد. از مهم‌ترین آنها دستگاه‌های مغناطیسی مکانیکی بودند که تغییرات در میدان‌های مغناطیسی زمین را تشخیص می‌دادند. این نوع فلزیاب‌ها با استفاده از سیستم‌های حرارتی و راداری قادر به تشخیص فلزات زیرزمینی هستند.